SCORM và xAPI là hai tiêu chuẩn phổ biến cho nội dung eLearning. Hãy cùng tìm hiểu hai tiêu chuẩn này là gì và chúng khác nhau như thế nào trong bài viết hôm nay.
Trong bối cảnh học tập trực tuyến (eLearning) ngày càng phát triển, việc lựa chọn chuẩn công nghệ phù hợp để triển khai và theo dõi nội dung học tập là một yếu tố then chốt. Hai chuẩn phổ biến nhất hiện nay là SCORM và Tin Can API (xAPI). Dù được sử dụng rộng rãi, nhưng không phải ai cũng hiểu và biết sử dụng đúng mục đích, kể cả các thầy cô đã công tác lâu năm. SCORM phù hợp với việc theo dõi các hoạt động học tập trực tuyến trong hệ thống quản lý học tập (LMS). Ví dụ: số lượng slide đã xem, điểm bài kiểm tra, v.v. Trong khi đó, xAPI linh hoạt hơn. Nó có thể ghi nhận cả trải nghiệm học trực tuyến lẫn ngoại tuyến, chẳng hạn như đọc sách, tham gia thảo luận nhóm, hoặc học qua ứng dụng di động.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ so sánh toàn diện giữa SCORM và xAPI. Từ đó, giúp bạn xác định đâu là lựa chọn phù hợp nhất cho nhu cầu eLearning của mình. Đồng thời, bạn cũng sẽ được giới thiệu về ActivePresenter – một phần mềm thiết kế bài giảng điện tử mạnh mẽ, cho phép tạo các khóa học tương tác và dễ dàng xuất ra cả hai định dạng SCORM và xAPI.
💡 ActivePresenter là phần mềm eLearning toàn diện made-in-Vietnam.
Phần mềm này hỗ trợ tạo bài giảng tương tác, video hướng dẫn, bài kiểm tra với hình ảnh, âm thanh, phản hồi tự động, cung cấp khả năng ghi màn hình và những tính năng chỉnh sửa video chuyên nghiệp. Dù bạn là người mới hay những người thường xuyên tạo nội dung tuân thủ SCORM/xAPI, ActivePresenter luôn kết hợp giữa sự đơn giản và tính năng mạnh mẽ. Điều này giúp bạn tối ưu quy trình thiết kế và nâng cao hiệu quả học tập.
Nội dung bài viết bao gồm:
- Tiêu chuẩn SCORM là gì?
- Tiêu chuẩn xAPI là gì?
- Sự khác nhau giữa SCORM và xAPI?
- SCORM và xAPI: Đâu là tiêu chuẩn phù hợp cho nội dung eLearning của bạn?
- Sử Dụng ActivePresenter để Tạo và Xuất Bản Nội Dung SCORM và xAPI
1. Tiêu Chuẩn SCORM Là Gì?
SCORM là viết tắt của cụm từ Shareable Content Object Reference Model. Đây là sản phẩm của dự án nghiên cứu về cách học phân phối nâng cao (Advanced Distributed Learning) được tài trợ bởi Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ. Về cơ bản, SCORM bao gồm một bộ tiêu chuẩn kỹ thuật giúp nội dung eLearning tích hợp với các hệ thống quản lý học tập (LMS).
SCORM hoạt động bằng cách xác định cách nội dung giao tiếp với LMS, tập trung vào việc ghi nhận tiến độ học tập, trạng thái hoàn thành và điểm số bài kiểm tra. Hiện nay, hai phiên bản phổ biến nhất là SCORM 1.2 và SCORM 2004, mỗi phiên bản cải tiến thêm các tính năng để đáp ứng nhu cầu hiện đại.
Điểm Mạnh của SCORM
- Tính Tương Thích Cao: Nội dung SCORM có thể hoạt động trên bất kỳ LMS nào hỗ trợ chuẩn này, giảm thiểu vấn đề không tương thích.
- Theo Dõi Cơ Bản: Ghi nhận các dữ liệu quan trọng như trạng thái hoàn thành khóa học, thời gian học và kết quả bài kiểm tra.
- Đóng Gói Nội Dung: Nội dung được đóng gói thành tệp ZIP chứa tất cả các tệp cần thiết (HTML, JavaScript, hình ảnh, video, v.v.), giúp triển khai dễ dàng.
- Điều Hướng Tuyến Tính: Hỗ trợ cấu trúc khóa học theo trình tự, dẫn dắt người học qua các bước được định sẵn.
Hạn Chế của SCORM
- Yêu cầu kết nối liên tục với hệ thống LMS, gây hạn chế cho việc học ngoại tuyến hoặc trên thiết bị di động.
- Khả năng theo dõi chỉ dừng lại ở các chỉ số cơ bản như hoàn thành, thời gian học và điểm số.
- Gặp khó khăn khi ghi nhận các tương tác học tập phức tạp ngoài môi trường LMS.
Lưu ý rằng SCORM chỉ cho phép truy cập trực tuyến. Nói cách khác, bộ tiêu chuẩn này phụ thuộc vào trình duyệt web, kết nối Internet và hệ thống quản lý học tập LMS. Do đó, nếu bạn muốn theo dõi quá trình đào tạo ngoại tuyến, bạn nên chuyển sang sử dụng bộ tiêu chuẩn xAPI.
2. Tiêu Chuẩn xAPI Là Gì?
xAPI hay Tin Can API là thế hệ tiếp theo của SCORM. xAPI kế thừa tất cả tính năng chính của SCORM và được phát triển thêm nhiều tính năng mới. Ví dụ, nó có khả năng xem các kết quả đánh giá chuyên sâu, ghi lại tất cả các hoạt động và theo dõi các tình huống eLearning đa dạng. Ngoài ra, xAPI không phụ thuộc vào trình duyệt web, Internet và LMS. Vì vậy, người học có thể dễ dàng tiếp cận bài học mọi lúc mọi nơi.
Chữ “x” trong xAPI là viết tắt của experience có nghĩa là trải nghiệm. Nó ngụ ý ưu điểm của xAPI vượt xa so với SCORM. API là viết tắt của Application Programming Interface – một phương pháp thông dụng để tương tác và chia sẻ dữ liệu. Tiêu chuẩn xAPI theo dõi trải nghiệm dựa vào xác định hoạt động theo định dạng “Ai? – Làm gì? – Như thế nào/Với cái gì?”. Ví dụ, “Lan – đã trả lời – câu hỏi 1”. Đây cũng là định dạng cốt lõi của bất kỳ câu lệnh xAPI nào. Điều này giúp việc theo dõi các trải nghiệm ở mọi ngữ cảnh được dễ dàng.
Nếu SCORM cần LMS để hoạt động, thì kho lưu trữ bản ghi học tập (Learning Record Store – LRS) là điểm cốt lõi của bất kỳ hệ sinh thái xAPI nào. LRS sẽ nhận, lưu trữ và trả về các dữ liệu trải nghiệm học tập. Hơn nữa, bạn cũng có thể sử dụng LRS để phân phối dữ liệu tới các hệ thống hỗ trợ xAPI khác. Ví dụ như một LRS khác, LMS hoặc hệ thống báo cáo của bên thứ ba. Đây thực sự là tính năng vượt trội hơn so với SCORM.
Điểm Mạnh của xAPI
- Linh Hoạt Cao: Ghi nhận các trải nghiệm học tập ngoài LMS, bao gồm ứng dụng di động, mô phỏng, thực tế ảo và hoạt động thực tế.
- Hỗ Trợ Ngoại Tuyến: Cho phép người học tham gia khóa học mà không cần kết nối internet, dữ liệu sẽ đồng bộ với LRS khi có kết nối.
- Theo Dõi Chi Tiết: Ghi lại các tương tác cụ thể, chẳng hạn như hành động trong khóa học hoặc số liệu hiệu suất theo thời gian thực.
- Tích Hợp Đa Nền Tảng: Hoạt động trên nhiều hệ thống, từ LMS đến mạng xã hội, tạo ra một hệ sinh thái học tập thống nhất.
- Khả Năng Mở Rộng: Hỗ trợ định dạng dữ liệu tùy chỉnh, cho phép doanh nghiệp điều chỉnh việc theo dõi theo nhu cầu riêng.
Hạn Chế của xAPI
- Vẫn chưa được phổ biến rộng rãi như SCORM trong một số hệ thống LMS.
- Việc triển khai phức tạp hơn, đòi hỏi kiến thức kỹ thuật chuyên sâu.
3. Sự Khác Nhau Giữa SCORM Và xAPI
Nhiều người so sánh SCORM như một chiếc điện thoại cố định, còn xAPI như một chiếc điện thoại thông minh. Bạn chỉ sử dụng điện thoại cố định để gọi điện. Trong khi đó, điện thoại thông minh có thể thay đổi cách bạn giao tiếp cũng như thay đổi cuộc sống của bạn. Ngoài việc gọi điện, bạn có thể nhắn tin, chụp ảnh, kết nối Internet, cài các ứng dụng, chia sẻ tài liệu, v.v. xAPI dường như đang dần thay thế SCORM. Điều này cũng giống như điện thoại thông minh đã thay thế điện thoại cố định. Hay nói cách khác, so với xAPI thì SCORM chỉ đáp ứng những nhu cầu rất cơ bản.
Theo Experience API, có rất nhiều điểm khác nhau giữa SCORM và xAPI. Hãy xem bảng mô tả dưới đây.
Mặc dù có khá nhiều điểm khác biệt, nhưng hiệu quả mà SCORM và xAPI mang lại khá tương đồng. Dù bạn chọn tiêu chuẩn nào thì nội dung eLearning của bạn cũng không bị ảnh hưởng. Cả hai bộ tiêu chuẩn này đều cho phép chạy và hoàn thành các khóa học, hoàn thành chúng, trả lời câu hỏi và vượt qua bài kiểm tra.
4. SCORM Và xAPI: Bạn Nên Sử Dụng Tiêu Chuẩn Nào?
Thực tế, việc sử dụng SCORM hay xAPI phụ thuộc vào nhu cầu của bạn.
Bạn nên sử dụng SCORM nếu bạn muốn:
- Tạo thư viện khóa học.
- Sử dụng LMS để chia sẻ và quản lý nội dung eLearning.
- Theo dõi từng cá nhân người học.
- Sử dụng nội dung eLearning trong các ngữ cảnh khác nhau.
- Theo dõi quá trình học tập của người học.
- Thiết kế nội dung eLearning giúp giám sát người học và đáp ứng nhu cầu của họ.
Mặt khác, bạn nên chọn xAPI nếu bạn muốn:
- Theo dõi hoạt động của người học mà không cần kết nối mạng Internet.
- Ghi lại các trải nghiệm phức tạp hơn như học tập kết hợp, trò chơi, mô phỏng, v.v.
- Không chỉ theo dõi học tập cá nhân mà còn có thể theo dõi học tập nhóm.
- Theo dõi hiệu suất của nhân viên.
- Phân phối các câu lệnh cho hệ thống khác.
- Mang lại cho người học cơ hội học tập mọi lúc mọi nơi.
Mặc dù tiêu chuẩn xAPI khá mạnh mẽ nhưng thực tế nó chưa được hỗ trợ rộng rãi như SCORM.
Sử Dụng ActivePresenter để Tạo và Xuất Bản Nội Dung SCORM và xAPI
Dù bạn chọn SCORM hay xAPI, việc tạo nội dung eLearning chất lượng cao là nền tảng để thành công. Đây là lúc ActivePresenter, một công cụ soạn giảng eLearning mạnh mẽ, phát huy vai trò của mình. ActivePresenter giúp đơn giản hóa quy trình thiết kế các khóa học tương tác, hấp dẫn và xuất bản chúng dưới dạng SCORM hoặc xAPI, đảm bảo tương thích với LMS hoặc LRS của bạn.
Vì Sao Nên Chọn ActivePresenter?
- Tạo Nội Dung Đa Dạng: Thiết kế các slide tương tác, bài kiểm tra và các yếu tố đa phương tiện.
- Xuất Bản Linh Hoạt: Xuất nội dung dưới dạng SCORM 1.2, SCORM 2004 hoặc xAPI chỉ với vài cú nhấp chuột.
- Tính Năng Tương Tác: Thêm bài kiểm tra, mô phỏng và kịch bản phân nhánh để tăng sự hứng thú cho người học.
- Tương Thích Đa Nền Tảng: Tạo nội dung hoạt động mượt mà trên máy tính, máy tính bảng và thiết bị di động.
- Giao Diện Thân Thiện: Các công cụ trực quan giúp cả người mới bắt đầu và chuyên gia dễ dàng tạo ra các khóa học chất lượng cao.
Cách Xuất Bản Nội Dung SCORM và xAPI với ActivePresenter
Quy trình đóng gói bài giảng theo SCORM hoặc xAPI trong ActivePresenter được tóm tắt trong infographic dưới đây:
- Tạo bài giảng: Sử dụng các công cụ chỉnh sửa mạnh mẽ của ActivePresenter để thiết kế slide với đa phương tiện, văn bản, v.v. nhằm hoàn thiện nội dung khóa học.
- Thêm tính tương tác: Làm khóa học sinh động hơn bằng cách thêm các yếu tố tương tác, sự kiện – hành động, biến, v.v.
- Đóng gói SCORM hoặc xAPI: Truy cập tab Xuất bản > chọn SCORM hoặc xAPI > tùy chỉnh các tham số xuất > xuất bài giảng.
Với ActivePresenter, bạn có thể tối ưu hóa quy trình tạo nội dung, đảm bảo tuân thủ các chuẩn công nghiệp và mang đến những trải nghiệm học tập ấn tượng, phù hợp với nhu cầu của người học.
Lời Kết
Như vậy, cả SCORM và xAPI đều đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái eLearning, đáp ứng các nhu cầu và kịch bản sử dụng khác nhau. SCORM cung cấp một giải pháp đáng tin cậy, đơn giản cho các chương trình đào tạo dựa trên LMS, trong khi xAPI mang lại sự linh hoạt vượt trội cho các trải nghiệm học tập đa nền tảng, hiện đại. Bằng cách đánh giá kỹ lưỡng yêu cầu bài giảng, bạn có thể chọn chuẩn phù hợp nhất với mục tiêu của mình.
Để tối ưu hóa quá trình thiết kế eLearning của bạn, hãy cân nhắc sử dụng phần mềm eLearning ActivePresenter. Với giao diện thân thiện và khả năng xuất bản mạnh mẽ cho cả SCORM và xAPI, ActivePresenter giúp bạn dễ dàng tạo ra nội dung chất lượng cao, tuân thủ chuẩn. Hãy tải về ActivePresenter ngay hôm nay và nâng tầm các dự án eLearning của bạn!
